ظرفیت اسمی و واقعی پاوربانک ؛ چرا شارژرهای همراه کمتر از میزانی که اعلام می‌شود، گوشی را شارژ می‌کنند؟

در مورد ظرفیت اسمی و واقعی پاوربانک چه می‌دانید؟ چرا ظرفیت واقعی پاوربانک ها با آنچه که اعلام می‌شود، متفاوت است؟ با رنگ فردا همراه شوید تا به این سوالات، پاسخ دهیم.

اگر پاوربانک داشته باشید، احتمالاً می‌دانید که ظرفیت یک پاوربانک مثلا 10 هزار میلی‌آمپر ساعت، در عمل کمتر است. به بیان دیگر، مثلا یک پاوربانک 10 هزار میلی‌آمپر ساعتی باید بتواند یک گوشی 5000 میلی‌آمپر ساعتی را دو بار کاملاً شارژ کند؛ اما در عمل، چنین چیزی ممکن نبوده و ظرفیت واقعی پاور بانک، همیشه کمی پایین‌تر است. ‌همین مسئله نیز بسیاری از کاربران را بدبین کرده و در درجه اول، سازندگان را دروغ‌گو توصیف می‌کنند. چنین چیزی اما واقعیت ندارد.

ظرفیت پاور بانک چیست؟

پیش از اینکه سراغ اصل موضوع رفته یا در مورد محاسبه ظرفیت واقعی پاور بانک صحبت کنیم، بهتر است ابتدا بگوییم که منظور از ظرفیت پاوربانک دقیقا چیست؟

ظرفیت پاور بانک به میزان انرژی ذخیره‌شده در آن اشاره دارد و معمولاً بر حسب میلی‌آمپر ساعت (mAh) بیان می‌شود. برای مثال، یک پاور بانک 10000 میلی‌آمپر ساعت می‌تواند به صورت نظری، انرژی کافی برای شارژ یک گوشی موبایل با باتری 5000 میلی‌آمپر ساعتی را دو بار فراهم کند؛ اما در عمل، ظرفیت واقعی قابل استفاده کمتر از عدد اعلام‌شده به حساب می‌آید.

این تفاوت ناشی از عوامل متعددی است که در پایین، نگاهی دقیق‌تر به آنها خواهیم داشت.

علت تفاوت در ظرفیت واقعی پاوربانک با ظرفیت اسمی

اولین نکته‌ای که باید مورد توجه قرار گیرد این است که تولیدکنندگان عمداً اطلاعات نادرست ارائه نمی‌دهند؛ بلکه ظرفیت را با در نظر گرفتن شرایط فنی و عملی اعلام می‌کنند و درست همینجاست که اختلاف‌ به وجود می‌آید؛ خصوصا اینکه در فضای مجازی به دنبال پاسخ این سوال که پاوربانک چند بار شارژ می کند، باشید.

پاوربانک‌ها، به طور کلی از باتری‌های لیتیومی با ظرفیت مشخصی استفاده می‌کنند، اما ظرفیت اعلام‌شده صرفاً ظرفیت کلی باتری است و همه‌ی آن به عنوان ظرفیت قابل استفاده در نظر گرفته نمی‌شود. به بیان دیگر، ظرفیت اعلامی، همان ظرفیت اسمی باتری است و ظرفیت واقعی یا همان «ظرفیت درجه‌بندی‌شده» به دلایل مختلفی که در ادامه بیان می‌کنیم، کمتر است.

راندمان تبدیل ولتاژ

یکی از مهم‌ترین عواملی که باعث کاهش ظرفیت واقعی پاوربانک می‌شود، فرآیند تبدیل ولتاژ است.

باتری‌های لیتیومی به‌طور طبیعی انرژی خود را در ولتاژ پایین‌تری (معمولاً ۳.۷ ولت) ذخیره می‌کنند، در حالی که خروجی استاندارد پاوربانک‌ها ۵ ولت است. برای این منظور، از مبدل‌های گامی (بوست کنورتر) استفاده می‌شود که ولتاژ ۳.۷ ولت را به ۵ ولت تبدیل می‌کند. اما این مبدل‌ها هیچگاه ۱۰۰٪ کارایی ندارند و بخشی از انرژی در حین تبدیل از بین می‌رود. این اتلاف انرژی به صورت گرما منتشر شده و باعث کاهش ظرفیت قابل استفاده می‌شود.

در نهایت، این موضوع باعث می‌شود تا بین ظرفیت اسمی و واقعی پاوربانک، اختلاف قابل توجهی به وجود بیاید.

وجود بافرهای ذخیره

پاوربانک‌ها مانند گوشی‌های هوشمند، برای محافظت از باتری خود و جلوگیری از شارژ بیش از حد یا تخلیه کامل ناگهانی، بخشی از ظرفیت را به عنوان بافر نگه می‌دارند.

در گوشی‌های هوشمند این بافر معمولاً اندک است زیرا باتری‌های آن به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در استفاده‌های روزمره دچار آسیبی نشوند؛ اما پاوربانک‌ها با در نظر گرفتن نیاز به ذخیره انرژی بیشتر و اطمینان از اینکه در شرایط تخلیه کامل دستگاه، حفاظت کافی فراهم شود، مقدار قابل توجهی از انرژی را به عنوان بافر کنار می‌گذارند. این موضوع نیز به کاهش ظرفیت واقعی قابل استفاده منجر می‌شود؛ به طوری که معمولاً تنها حدود ۶۰ درصد ظرفیت اعلام‌شده در دسترس شما قرار می‌گیرد.

با این حساب، وقتی در مورد پاوربانک 10000 چند بار شارژ می کند صحبت می‌کنیم، باید یادآور شویم که بسته به ظرفیت باتری (که عموما در موبایل‌های امروزی 5000 است)، به‌مراتب کمتر از 2 مرتبه کامل خواهد بود.

کاهش ظرفیت واقعی پاوربانک به دلیل سیستم مدیریت حرارت ضعیف

سیستم مدیریت حرارتی، یکی دیگر از عوامل مهم در رابطه به حساب می‌آید و می‌تواند روی ظرفیت اسمی پاوربانک ها اثرگذار باشد.

در هنگام شارژ یا تخلیه، باتری‌ها گرما تولید می‌کنند و اگر این حرارت به خوبی دفع نشود، کارایی و عمر باتری کاهش می‌یابد. در گوشی‌های هوشمند، از سیستم‌های مدیریت حرارتی پیشرفته استفاده می‌شود؛ اما در بسیاری از پاوربانک‌ها، به‌ویژه مدل‌های ارزان‌قیمت، سخت‌افزار نظارت بر میزان حرارت تولیدشده، استاندارد و کارآمد نیست. این موضوع باعث می‌شود که انرژی بیشتری به صورت گرما از دست برود و ظرفیت واقعی پاور بانک، کمتر از میزان اعلامی از سوی سازندگان باشد.

فرسودگی باتری

یکی دیگر از عوامل مهم که نمی‌توان به‌سادگی از کنار آن عبور کرد، فرسودگی باتری‌ها است. برخلاف گوشی‌های هوشمند که معمولاً هر سال یا هر دو سال یکبار مدل جدید عرضه می‌شود، مدل‌های پاوربانک ممکن است سال‌ها قبل تولید شده و در انبارها نگهداری شوند. این مدت زمان طولانی نگهداری باعث می‌شود که باتری‌ها حتی قبل از خرید شما دچار فرسودگی شوند و ظرفیت اولیه خود را از دست بدهند.

اگرچه تولیدکنندگان در رابطه با شیوه نگهداری درست آنها تمام تلاش خود را دارند، ولی به‌طور طبیعی، باتری‌های لیتیومی در طول زمان دچار کاهش ظرفیت شده و همین مسئله می‌تواند روی ظرفیت واقعی پاوربانک اثرگذار باشد.

محاسبه ظرفیت واقعی پاور بانک

ظرفیت واقعی یا ظرفیت اسمی پاوربانک، معمولاً حدود ۶۰ تا ۷۵ درصد از ظرفیت اعلام‌شده است. برای مثال، یک پاوربانک با ظرفیت اعلام‌شده 20000 میلی‌آمپر ساعت، معمولاً حدود 12000 تا 15000 میلی‌آمپر ساعت ظرفیت قابل استفاده دارد؛ که در عمل می‌تواند یک گوشی 5000 میلی‌آمپر ساعتی را دو تا سه بار شارژ کند.

پس در خرید پاور بانک، بهتر است علاوه بر ظرفیت اعلامی، به بررسی تجربیات کاربران و نقدهای تخصصی توجه کرد تا از عملکرد بهینه و عمر مفید دستگاه مطمئن شوید.

فراموش نکنید که محاسبه ظرفیت واقعی پاوربانک، هیچ فرمولی مشخصی نداشته و بدون تست‌های فیزیکی روی محصول، امکان‌پذیر نیست چرا که عوامل زیادی روی این مسئله اثرگذار هستند.

چگونه یک پاوربانک باکیفیت انتخاب کنیم؟

اگرچه ظرفیت اعلام‌شده توسط تولیدکنندگان اغلب بیش از ظرفیت واقعی است، ولی بهتر است سراغ فروشگاه‌ها یا شرکت‌هایی بروید که زمان زیادی از تولید محصولات آنها نگذشته شده باشد. علاوه بر این، با خرید محصولات برندهای معتبر نیز می‌توانید مطمئن باشید که میزان بهره‌وری در آنها، در بالاترین حد خود بوده و اتلاف انرژی نیز به کمترین میزان می‌رسد.

همچنین توصیه می‌شود از برندهای معتبر و فروشگاه‌های نام‌آشنا مانند آلوتاپ خرید کنید. برندهای نام‌آشنا ممکن است از مواد و سازه‌های محافظتی بهتری استفاده کنند، که نه تنها عمر مفید باتری را افزایش می‌دهد بلکه از اتلاف انرژی نیز جلوگیری می‌کند. همچنین توجه به نحوه شارژ سیمی به جای شارژ بی‌سیم نیز می‌تواند ظرفیت واقعی را افزایش دهد؛ چرا که شارژ بی‌سیم به دلیل کارایی پایین‌تر و گرمای تولیدی بیشتر، انرژی بیشتری را در حین شارژ هدر می‌دهد. قیمت‌های نفت و گران بودن مدل‌های شارژ بی‌سیم، اغلب نتواند راحتی ارائه‌شده را جبران کند.

سخن پایانی

ما نمی‌خواهیم سازندگان را به دروغ‌گویی متهم کنیم؛ ولی واقعیت این است که آنها، در اکثر موارد، حقیقت را بیان نمی‌کنند! بالاتر در مورد ظرفیت اسمی و واقعی پاوربانک صحبت کردیم و گفتیم که چطور باید میزان آن را محاسبه کرد، با این حال، توصیه ما، خرید محصول از فروشگاه‌های معتبری است که محصولات بااصالت و باکیفیت را در اختیار کاربران قرار می‌دهند.